Wise and fun sayings

[Limagne]

Hey, I've seen that we don't have any topic where we can exchange our favourite Persian quotes/sayings/idioms/etc

It can be anything really, from verses taken from Sa'di's Golestan to contemporary Tehrani or Tajik expressions! As long as it can be used in a conversation of course.

Here are a few ones which I like :

از تعجب شاخ در آوردن
when someone is really surprised

And a few sayings related to love and beauty :

هر چه به دل فرو آید, در دیده نکو نماید (sa'di)
علف باید به دهن بزی شیرین بیاید
اگر در دیده مجنون نشینی به جز از خوبی لیلی نبینی

چیزی زدن تو رگ = to eat something

[Limagne]

کله اش بوی قرمه سبزی میده / kallaş buye ğorme sabzi mide

He has dangerous political opinions (literally : his head smells like ghorme sabzi).

[eskandar]

دهنش بوی شیر میده - he's wet behind the ears (lit. his mouth [still] smells of milk)

One expression I like is خواستگار اومده کور و کچل (lit. the suitor has arrived, blind and bald). I'm not sure what an English equivalent might be, but it's used in situations like the following: suppose your friend suggests you go out to dinner. You agree and then your friend adds "you'll have to pay, since I don't have any money." You might respond with «!خواستگار اومده کور و کچل» as it's like a suitor has come to ask your daughter's hand in marriage without anything to offer (ie. blind thus unable to work and bald thus unattractive). I hope I've explained that understandably.

Another Tehrani expression: حاجی مکه رفتن or حاجی حاجی مکه رفتن - to go away for a very long time or forever.
Ex: رفتی حاجی حاجی مکه؟ اصلا بر ‌نمی‌گردی؟؟
Supposedly this saying comes from the time before air travel made Hajj pilgrimage easy. When someone went on pilgrimage to Mecca, it was a very long and difficult journey each way, and people would often stay for a long time in Mecca or in other places along the route, so when someone left for Hajj you might not see them again soon, or perhaps ever.

[eskandar]

سنگ کسی \ چیزی را به سینه زدن - to support someone/something (ie. politically)

[Limagne]

از خوشحالی در پوستش نمی گنجید (az xoshhali dar pustash nemi gonjid)

He was so happy he couldn't stand still.

[eskandar]

خط خرچنگ قورباغه
Messy, illegible handwriting (equivalent to the English "chicken scratch")

[Limagne]

Great

Here's a phrase I like:


این... رو در قوطی کدوم عطاری پیدا کردی؟

or

این... رو از قوطی کدوم عطاری در آوردی؟

in... ro dar ghuti-e kodum attari peyda kardi?
in... ro az ghuti-e kodum attari dar avordi?

-> where the hell did you find/get this... ?

[Shahab]

برو یه سر و گوشی آب بده----- to take/get information of something secretly without drawing others attention.

History of this phrase:
تاریخچه ی این اصطلاح:

در ایران باستان همانند روم باستان حمام های عمومی در شهر ها وجود داشته است. که مردم در آنجا حمام می کرند. اما این حمام ها مکانی برای ملاقات افراد سرشناس و بلند مرتبه نیز بوده . به این صورت که معمولا این افراد جلسات محرمانه ی خود را در این حمام ها برگزار می کردند بدون اینکه دیگران متوجه شوند و تظاهر به شستن خود می کردند و در واقع فقط سر و گوش خود را می شستند. از این رو افرادی که قصد جاسوسی از آن ها را دداشتند به حمام رفته و در نزدیکی آن ها حاضر شده و وانمود به شستن سر و گوش خود می کردند و خود را کامل نمی شستند تا بتواند حرف های آن ها را بشنوند.
از این وقتی کسی می خواست بگوید برو و از موضوع خاصی اطلاع کسب کن بدون آن که کسی متوجه شود . معمولا می گوید


برو یه سر و گوشی آب بده ببین چه خبره؟

[Shahab]

دست کسی را در پوست گردو گذاشتن.--------to make someone desperate and undecided/یعنی:بلاتکلیف نگه داشتن یا مستأصل کردن شخصی

History of this phrase:
تاریخچه ی این اصطلاح:
در زمان های قدیم (خیلی قدیم) مردمانی اندک و بسیار کم زمانی که گربه ای از پنجره یا در باز وارد خانه می شد را می گرفتند و هر چهار دست و پای آن را در پوست گردو فرو می کردند که قبلا در آن قیر (ماده ای چسب ناک) ریخته بودند. از این رو گربه نمی توانست پاهایش را در بیاورد و برای راه رفتن عذاب می کشید. در ضمن اگر بار دیگر می خواست داخل خانه بیاید با پاهای درون پوست گردو ، سر و صدا راه می انداخت و همه متوجه می شدند .البته این کار بسیار زشت به سرعت مورد نکوهش و انتقاد دیگر مردم شد و بعدا به عنوان کاری بسیار زشت تلقی شد . این اصطلاح بعدا به شکل دیگری در آمد و در مورد انسان به کار رفت. دست کسی را در پوست گردو گذاشتن به معنی بلاتکلیف نگه داشتن یا مستاصی کردن اوست.

[Shahab]

دست از کاری شستن.--------to pass up from doing something/بیشتر به معنای صرف نظر کردن از کاری به کار می رود.

History of this phrase:
تاریخچه ی این اصطلاح:

اصطلاح دست از کاری شستن در اصل به تاریخ مسیحیت باز می گردد و ماجرای به صلیب کشیده شدن حضرت عیسی مسیح (ع) ،و از آن جا وارد بسیاری از زبان های مختلف دنیا از جمله فارسی شده است.ما امروز دست از کاری شستن را به معنی صرف نظر کردن از کاری، سلب مسولیت کردن از خود یا بی خیال چیزی شدن می دانیم. ماجرا از این قرار است که وقتی فریسیان یا همان علمای دین یهود نتوانستند در مقابل مسیح (ع) بایستند و او را از راهی که دنبال می کرد منصرف کنند نزد «پونتیوس پیلاتوس» حاکم رومی شهر اورشلیم رفتند و برای اینکه او را با خود بر علیه حضرت مسیح (ع) متحد کنند گفتند مسیح (ع) نه تنها کافر شده است بلکه علیه حکومت نیز توطئه چیده است. پیلاتوس که دلش نمی خواست مسیح را آزار دهد برای راضی کردن یهودیان، مسیح (ع) را چند روزی در زندان نگه داشت. به این امید به زودی او را آزاد کند. ولی فریسیان مدام فشار آوردند و نقشه کشیدند تا عیسی (ع) را به مرگ محکوم کنند. حتی از بالا دستور هایی به حاکم رسید تا بالاخره او مجبور شد بر خلاف میلش از آزادکردن مسیح خودداری کند و به فریسیان گفت «من در مرگ این مرد درستکار بی تقصیرم و این شمایید که او را به مرگ می سپارید» بعد به نشانه ی سلب مسولیت از خود دستور داد آب بیاورند و دستانش را در آب شستشو کرد و این کارش به دست از کاری شستن معروف شد. این اصطلاح به زبان فرانسه هم راه پیدا کرده است. در زبان فرانسه دست از کاری شستن به نعنی سلب مسولیت کردن است ولی در فارسی این اصطلاح بیشتر به معنی صرف نظر کردن از چیزی به کار می رود.

[Shahab]

ریش و قیچی دست خودت!--------------To let someone with full knowledge and agreement to doing something or deciding for something./یعنی با شناخت و اعتماد کامل اختیار موضوعی یا انجام کاری را به کسی دادن

History of this phrase:
تاریخچه ی این اصطلاح:
در زمان های قدیم ریش نماد هویت مرد بود و همه ی مرد ها ریش می گذاشتند. مثلا اگر می خواستند کسی را تنبیه کنند ریشش را از ته می زدند و بیچاره اگر با صورت تراشیده در کوچه و خیابان رفت و آمد می کردآبرویش می رفت و مضحکه ی دیگران می شد. ریش آنقدر چیز مهمی بود که برای تعهد گرفتن از کسی، یک تار ریش او را گرو نگه می داشتند و خیالشان از بابت قول او راحت می شد. آن موقع مثل امروز نبود که چک و سفته وسند هم نشود یقه ی کسی را گرفت . اصطلاح ریش گرو گذاشتن از همین جا آمده است.
مرد ها وقتی برای اصلاح موی سرشان می رفتند به آرایشگاه، آرایشگر ریششان را هم کوتاه و مرتب می کرد. اگر آرایشگر بی دقتی می کرد و ریش کمی خراب می شد یا آن را زیادی کوتاه می کرد، فاجعه رخ می داد! به همبن دلیل مرد ها در انتخاب آرایشگر خیلی حساس بودند و وقتی برای مرتب کردن ریششان زیر دست لو می نشستند، یعنی آرایشگر را خیلی قبول داشتند و به او اعتماد کرده بودند: چون حیثیتشان را به دست آرایشگر سپرده بودند. به همین دلیل اصطلاح ریش و قیچی را به دست کسی داد و به تدریج معروف شد. و منظور این بود که با اعتماد کامل و اطمینان تصمیم گیری و حل و فصل قضیه ای را به دست دیگری بدهی!

[Shahab]

خدا سایه ی شما را از سر ما کم نکند------------ Very Friendly form of GOD bless you (not used on every day situations)/یعنی خدا شما را حفظ کند و ما را از لطف شما محروم نکند.

این اصطلاح ریشه در داستانی چند هزار ساله دارد. و به زمانی مربوط می شور که اسکندر مقدونی پس از شنیدن نام پر آوازه ی "دیوژن" ، یکی از مشهور ترین فلاسفه ی یونان باستان ، به دیدارش رفت. او یکی از فلاسفه ی کلبی بود که در تاریخ به ساده زیستی و بی اعتنایی به امور دنیا معروف هستند. دیوژن که پای یک درخت زیر آفتاب نشسته بود و به آمدن اسکندر توجهی نکرد. اسکند گفت : چطور به ما ادای احترام نمی کنی؟!" ،دیوژن گفت : "زیرا من از تو بالاترم." در حالی که اسکندر مبهوت شده بود ، دیوژن پرسید: "بالاتر از مقام تو چیست؟" و او پاسخ داد :"هیچ: دیوژن گفت من همان هیچ هستم. پس من از تو بالاترم." اسکندر که تحت تاثیر او قرار گرفته بود گفت : "دیوژن از من چیزی بخواه. هر چه بخواهی می کنم ." دیوژن گفت :"از تو می خواهم سایه ات را از سر من کم کنی. چون نمی گذاری آفتاب به من برسد." یعنی برو کنار بگذار باد بیاد!. می گویند این سخن چنان بر اسکند تاثیر گذاشت که پس از اندکی گفت : اگر اسکندر نبودم دوست داشتم دیوژن باشم." خلاصه که این اصطلاح را اولین بار دیوژن به کاربرد که اسکندر شرش را کم کند ولی به تدریج تغییر کرد و امروز هم در معنای عکس مورد استفاده قرار می گیرد.
http://en.wikipedia.org/wiki/File:Alexa ... hews_(1914).jpg
http://en.wikipedia.org/wiki/File:Caspa ... genes_.jpg
اسکندر مقدونی = Alexander The Great
دیوژن = Diogenes of Sinope

[eskandar]

Came across this gem in Hayyim's dictionary:

همیشه خر خرما نمیریند
Christmas comes but once a year
lit. "Donkeys don't always shit dates"