Gaeilge - ciaran1212

Moderator:kevin

Ciarán12
Gaeilge - ciaran1212

Postby Ciarán12 » 2012-07-06, 22:08

Bím ag foilsigh anseo go minic, ach cheap mé gurbh idé maith é snáithe ar leith a thosnú le haghaidh mo cheist féin.

Ar dtús, conas a úsáidtear 'á'? Mar shampla 'An bhfuil tú á lorg?' An bhfuil sé mar 'é/í + a (dhéanamh)'?

Agus an dara cheist: conas a úsáidtear an dul cainte 'Caithfidh mé...a dhéanamh' san aimsir caite? (bím ag baint úsáid as 'níor mór dom' an t-am ar fad é a sheachaint....(nó 'á sheachaint'...? Féach ar ceist a haon!)

User avatar
linguoboy
Posts:25540
Joined:2009-08-25, 15:11
Real Name:Da
Location:Chicago
Country:USUnited States (United States)

Re: Gaeilge - ciaran1212

Postby linguoboy » 2012-07-06, 22:51

ciaran1212 wrote:Ar dtús, conas a úsáidtear 'á'? Mar shampla 'An bhfuil tú á lorg?' An bhfuil sé mar 'é/í + a (dhéanamh)'?

Tá. "Do" + "a" = "dhá" (Connacht), "á" (CO, Mumha).

"Tá tú do mo lorg?" = "Is mé atá tú ag lorg."
"Tá tú (dh)á lorg?" = "Is é/í atá tú ag lorg."

ciaran1212 wrote:Agus an dara cheist: conas a úsáidtear an dul cainte 'Caithfidh mé...a dhéanamh' san aimsir caite? (bím ag baint úsáid as 'níor mhór dom' an t-am ar fad é a sheachaint....(nó 'á sheachaint'...? Féach ar ceist a haon!)

Níl an aimsir caite á húsáid leis an dul cainte seo ach i Mumhain. Is féidir leat "B'éigean dom...a dhéanamh" a rá leis.
"Richmond is a real scholar; Owen just learns languages because he can't bear not to know what other people are saying."--Margaret Lattimore on her two sons

Ciarán12

Re: Gaeilge - ciaran1212

Postby Ciarán12 » 2012-07-07, 2:07

linguoboy wrote:"Tá tú do mo lorg?" = "Is mé atá tú ag lorg."


Níor chuala mé é sin ríamh - 'do mo lorg'. Conas a fheimníonn sé seo? Nó nach bhfuil sé ach saghas leagan cainte daingean?

linguoboy wrote:Is féidir leat "B'éigean dom...a dhéanamh" a rá leis.


GRMA (Go Raibh Maith Agat - nílim cinnte cé acu baintear úsáid as an acrainm seo go minic, ach sílim gur térama maith é).

"B'éigean dom...a dhéanamh". Is maith liom é sin.

User avatar
linguoboy
Posts:25540
Joined:2009-08-25, 15:11
Real Name:Da
Location:Chicago
Country:USUnited States (United States)

Re: Gaeilge - ciaran1212

Postby linguoboy » 2012-07-07, 3:56

ciaran1212 wrote:
linguoboy wrote:"Tá tú do mo lorg?" = "Is mé atá tú ag lorg."

Níor chuala mé é sin ríamh - 'do mo lorg'. Conas a fheimníonn sé seo?

Níl aon aithne agam ar bhriathar feimnigh. An ea gur foirm den bhriathar feidhmigh atá i gceist?

ciaran1212 wrote:Nó nach bhfuil sé ach saghas leagan cainte daingean?

Leagan cainte is ea seo sa mhéid gur í an ghnáthdhóigh an fhoirm leanúnach a dhéanamh agus cuspóir forainmneach ann. Féach ar: http://www.nualeargais.ie/gnag/verbnom1.htm#pronom.Objekt.
"Richmond is a real scholar; Owen just learns languages because he can't bear not to know what other people are saying."--Margaret Lattimore on her two sons

Ciarán12

Re: Gaeilge - ciaran1212

Postby Ciarán12 » 2012-07-07, 4:29

linguoboy wrote:Níl aon aithne agam ar bhriathar feimnigh. An ea gur foirm den bhriathar feidhmigh atá i gceist?


Sea, cinnte. Ba mhaith liom 'Conas a fheidhmíonn sé?' a rá.

linguoboy wrote:
ciaran1212 wrote:Nó nach bhfuil sé ach saghas leagan cainte daingean?

Leagan cainte is ea seo sa mhéid gur í an ghnáthdhóigh an fhoirm leanúnach a dhéanamh agus cuspóir forainmneach ann. Féach ar: http://www.nualeargais.ie/gnag/verbnom1.htm#pronom.Objekt.

Thug mé amharc amháin ar an suíomh sin agus d'éirigh mé bán san aghaidh. Tá sé an-chasta. Tá a lán rud ansin nár thuig mé ar chor ar bith, ach bhí cuma tábhachtach orthu! Ba chóir dom suigh síos agus déan staidéar air.

Ciarán12

Re: Gaeilge - ciaran1212

Postby Ciarán12 » 2012-07-07, 12:06

Táim ag léamh tríd an suíomh sin, agus tá a lán leaganacha caint úsáideacha ann.

Ach ceistín beag nach bhfuil baint ar bith aige leis an suíomh sin agus a ghramadach;
Níl a fhois agam cé acu díobh is fearr - 'Cén fáth + atá...' nó 'Cén fáth + a bhfuil...'?

User avatar
linguoboy
Posts:25540
Joined:2009-08-25, 15:11
Real Name:Da
Location:Chicago
Country:USUnited States (United States)

Re: Gaeilge - ciaran1212

Postby linguoboy » 2012-07-07, 16:02

ciaran1212 wrote:Ach ceistín beag nach bhfuil baint ar bith aige leis an suíomh sin agus a ghramadach; Níl a fhois agam cé acu díobh is fearr - 'Cén fáth + atá...' nó 'Cén fáth + a bhfuil...'?

Tá an freagra anso (fén alt 6): "why: cén fáth (lit.: "which reason"; + indir. relative clause) u.a. in Connacht". (Féach ar http://www.nualeargais.ie/gnag/satz4.htm#Indirekter%20Relativsatz chun míniú a léamh den chlásal choibhneasta indíreach.)
"Richmond is a real scholar; Owen just learns languages because he can't bear not to know what other people are saying."--Margaret Lattimore on her two sons

Ciarán12

Re: Gaeilge - ciaran1212

Postby Ciarán12 » 2012-07-10, 13:24

Táim ag teach ar rudaí bunúsacha nach bhfuilim in ann a rá as Gaeilge i gcónaí...

Conas a deirtear an dá frásaí sin as Gaeilge?

'The reason I am bored is that...'
'It is the reason that I am bored'

User avatar
linguoboy
Posts:25540
Joined:2009-08-25, 15:11
Real Name:Da
Location:Chicago
Country:USUnited States (United States)

Re: Gaeilge - ciaran1212

Postby linguoboy » 2012-07-10, 14:45

ciaran1212 wrote:Conas a deirtear an dá frásaí sin as Gaeilge?

'The reason I am bored is that...'
'It is the reason that I am bored'

"Is é an fáth a bhfuil mé dubh dóite ná..."
"Is é an fáth a bhfuil mé dubh dóite é."
"Richmond is a real scholar; Owen just learns languages because he can't bear not to know what other people are saying."--Margaret Lattimore on her two sons

Ciarán12

Re: Gaeilge - ciaran1212

Postby Ciarán12 » 2012-07-10, 15:12

linguoboy wrote:
ciaran1212 wrote:Conas a deirtear an dá frásaí sin as Gaeilge?

'The reason I am bored is that...'
'It is the reason that I am bored'

"Is é an fáth a bhfuil mé dubh dóite ná..."
"Is é an fáth a bhfuil mé dubh dóite é."


Ceart go leor, agus anois ceist eile...

Cad é an scéal leis an '' thuas sin? Cén fáth a bhaintear úsáid as agus ní go?

User avatar
linguoboy
Posts:25540
Joined:2009-08-25, 15:11
Real Name:Da
Location:Chicago
Country:USUnited States (United States)

Re: Gaeilge - ciaran1212

Postby linguoboy » 2012-07-10, 15:48

ciaran1212 wrote:Cad é an scéal leis an '' thuas sin? Cén fáth a bhaintear úsáid as agus ní go?

ag tarraingt airde ar chríoch an chlásail choibhneasta agus go (nó gur, nach, srl) ag cur in iúl túis an nua-chlasail. (Is i nGaeilge na Mumhan glacann áit de nach. E.g. "'Sé an fáth go bhfuilim dubh dóite (ná) ná fuil éinne eile anso ach tusa.")
"Richmond is a real scholar; Owen just learns languages because he can't bear not to know what other people are saying."--Margaret Lattimore on her two sons

Ciarán12

Re: Gaeilge - ciaran1212

Postby Ciarán12 » 2012-07-10, 21:53

Ceapaim go bhfuil réiteach agam do fadhb amháin a raimh agam. (Agus más réiteach fíor é, beidh an 'raimh' seo thuas i gceart.)

Táim ag léamh trí leabhar gramadaí a bhfuil agam chun míniúchán faoi na Clásail Coibhneasta Díreacha agus Indíreacha a fháil, agus ceapaim go dtuigim cad é an scéal leo.

- Más ionnan an ainmní an cead agus an dara clásal, caithfear úsáid a bhaint as an Clásal Coibhneasta Díreach.

- Má tá tagairt difriúil ag an ainmní sa cead agus dara clásail, caithfear úsáid a bhaint as an Clásal Coibhneasta Indíreach.

Dearfach
Clasal Díreach: a + séimhiú
Clásal Indíreach: Aimsir Chaite – ar + séimhiú, Aimsir Eile – a + urú

Diúltach
An Dá Shaghas Chlásal: Aimsir Chaite – nár + séimhiú, Aimsir Eile – nach + urú

Abairtí shamplaí

'An bhean a dheir gur fíor é' (Díreach, Dearfach, Aimsir Láithreach)

'An bhean a dhúirt gurbh fhíor é' (Díreach, Dearfach, Aimsir Chaite)

'An bhean a ndeir a deirfiúr gur fíor é' (Indíreach, Dearfach, Aimsir Láithreach)

'An bhean ar dhúirt a deirfiúr gurbh fhíor é' (Indíreach, Dearfach, Aimsir Chaite)

'An bhean nach ndeir gur fíor é' (Díreach, Diúltach, Aimsir Láithreach)

'An bhean nach ndeir a deirfiúr gur fíor é' (Indíreach, Diúltach, Aimsir Láithreach)

'An bhean nár dhúirt gurbh fhíor é' (Díreach, Diúltach, Aimsir Chaite)

'An bhean nár dhúirt a deirfiúr gurbh fhíor é' (Indíreach, Diúltach, Aimsir Chaite)

An bhfuil an méid seo thuas ceart?

User avatar
linguoboy
Posts:25540
Joined:2009-08-25, 15:11
Real Name:Da
Location:Chicago
Country:USUnited States (United States)

Re: Gaeilge - ciaran1212

Postby linguoboy » 2012-07-10, 22:07

ciaran1212 wrote:An bhfuil an méid seo thuas ceart?

Is gá dhuit athmheas a dhéanamh ar na foirmeachaibh den bhriathar abair: http://nualeargais.ie/gnag/abair.htm.
"Richmond is a real scholar; Owen just learns languages because he can't bear not to know what other people are saying."--Margaret Lattimore on her two sons

Ciarán12

Re: Gaeilge - ciaran1212

Postby Ciarán12 » 2012-07-10, 22:44

linguoboy wrote:Is gá dhuit athmheas a dhéanamh ar na foirmeachaibh den bhriathar abair: http://nualeargais.ie/gnag/abair.htm.


Ní thuigim. Ní raibh mé ach ag baint úsáid as dhá fhoirm bhriathartha - deir, mar 'deir sí' - 'She says'
agus dúirt, mar 'dúirt sí' - 'She said' agus na infhillteacha sin:

Dearfach
Clasal Díreach: a + séimhiú
Clásal Indíreach: Aimsir Chaite – ar + séimhiú, Aimsir Eile – a + urú

Diúltach
An Dá Shaghas Chlásal: Aimsir Chaite – nár + séimhiú, Aimsir Eile – nach + urú

Cén foirmeacha ba chóir dom úsáid?

User avatar
linguoboy
Posts:25540
Joined:2009-08-25, 15:11
Real Name:Da
Location:Chicago
Country:USUnited States (United States)

Re: Gaeilge - ciaran1212

Postby linguoboy » 2012-07-11, 2:10

ciaran1212 wrote:Cén foirmeacha ba chóir dom úsáid?

"There are no special dependent forms, but: no preterite particle is used[.]"

"Forms with d- (deir/dúirt/déar-) are never lenited (since originally there used to be an a- in front: adeir, adúirt < adubhairt, etc.) Only in the subjunctive after nár would one see lenition: nár dheire sé = that he would not like to say

Also following the dir. relative particle a , d- is not lenited: a deir, a dúirt. Earlier it was commonplace to write adeir, adúirt as the relative form instead (similarly to "atá", where the a is actually part of the verb)."
"Richmond is a real scholar; Owen just learns languages because he can't bear not to know what other people are saying."--Margaret Lattimore on her two sons

User avatar
linguoboy
Posts:25540
Joined:2009-08-25, 15:11
Real Name:Da
Location:Chicago
Country:USUnited States (United States)

Re: Gaeilge - ciaran1212

Postby linguoboy » 2012-08-02, 21:32

Gabh mo leithscéal faoin moill; tarraingíodh m'iúl de bharr na hAirméinise.

ciaran1212 wrote:Faoi láthair, agus ar feadh na cúpla míosa seo caite[1], nílim ag déanamh staidéir dáiríre ar Ghaeilge toisc go bhfuil dualgais eile agam, ach tá cúpla leabhair ceannaithe agam d'fhonn iad a léamh agus táach[2] an t-am agam é a dhéanamh[3]. Cad fúibhAgus sibhse? An bhfuil sibh ag léamh rud éigin suimiúil nó ag déanamh saghas staidéar éigin eile staidéir?

1. Bionn an t-ainmfhocal i gcónaí i dtuiseal ainmneach uatha t'réis cúpla. (Seo eisceacht ó riail a thugas roimhe seo dhuit, sorry.)
2. agus tá an t-am "while there's time"; ach tá an t-am "as soon as there's time". Níl de dhíth anso agus an abairt níos fearr gan é, dar liom.
3. Ní bhíonn an Ghaelainn i gcoitinne chomh foclach leis an mBéarla. Is féidir mórán d'fhágáil ar lár agus an bhrí soiléir ón gcomhthéacs.
4. Aidiachtaí aitreabúideacha roimh aitreabúidí ginideacha.
"Richmond is a real scholar; Owen just learns languages because he can't bear not to know what other people are saying."--Margaret Lattimore on her two sons

Ciarán12

Re: Gaeilge - ciaran1212

Postby Ciarán12 » 2012-08-02, 22:55

linguoboy wrote:Gabh mo leithscéal faoin moill; tarraingíodh m'iúl de bharr na hAirméinise.

Go raibh maith agat as do chabhair a chara. Airméinis? Wonderlust nua, an ea?

linguoboy wrote:1. Bionn an t-ainmfhocal i gcónaí i dtuiseal ainmneach uatha t'réis cúpla. (Seo eisceacht ó riail a thugas roimhe seo dhuit, sorry.)


Ceart go leor, b'fhéidir gurbh fhéidir liom “an cúpla mí anuas” nó rud éigin mar sin a scríobh ina háit mar sin?

linguoboy wrote:2. agus tá an t-am "while there's time"; ach tá an t-am "as soon as there's time". Níl de dhíth anso agus an abairt níos fearr gan é, dar liom.


Ba chóir dom scríobh “d'fhonn iad a léamh ach an t-am agam.” só? An bhaintear úasáid as an nós cainte sin le rudaí eile? “...ach feicim thu.” - “as soon as I see you.” mar shampla, nó nár úsáidtear é ach san abairt sin?

linguoboy wrote:4. Aidiachtaí aitreabúideacha roimh aitreabúidí ginideacha.


Chonaic mé é sin agus bhí mé ag feiceáil tríd an snáithe arís. Thug mé faoi dheara gur chóir dom úsáid a bhaint as an tuiseal ginideach, ach níor aithin mé an rial faoi na haidiachtaí aitreabúideacha agus na haitreabúidí ginideacha. Nach bhfuil sé mícheart sa chéad abairt freisin nuair a scríobh mé “nílim ag déanamh staidéir dáiríre..” (toisc gur chóir dom “nílim ag déanamh staidéar dáiríre” a scríobh)?

User avatar
linguoboy
Posts:25540
Joined:2009-08-25, 15:11
Real Name:Da
Location:Chicago
Country:USUnited States (United States)

Re: Gaeilge - ciaran1212

Postby linguoboy » 2012-08-04, 4:17

Ciarán12 wrote:Ceart go leor, b'fhéidir gurbh fhéidir liom “an cúpla mí anuas” nó rud éigin mar sin a scríobh ina háit mar sin?

Cad é an t-idirdhealú go bhfuil tú ag déanamh iarrachta a dhéanamh anso?

Ciarán12 wrote:An bhaintear úasáid as an nós cainte sin le rudaí eile? “...ach feicim thu.” - “as soon as I see you.” mar shampla, nó nár úsáidtear é ach san abairt sin?

"...ach a bhfeicfidh mé thu" nó "...ach tú a fheiceáil".

Ciarán12 wrote:
linguoboy wrote:4. Aidiachtaí aitreabúideacha roimh aitreabúidí ginideacha.
Chonaic mé é sin agus bhí mé ag feiceáil tríd an snáithe arís. Thug mé faoi dheara gur chóir dom úsáid a bhaint as an tuiseal ginideach, ach níor aithin mé an rial faoi na haidiachtaí aitreabúideacha agus na haitreabúidí ginideacha.

níor aithin mé an rial = "I didn't acknowledge the rule". Más é a bhí i gceist agat ná "I didn't know the rule", is gá dhuit úsáid a bhaint as fiosfeadar.

Ciarán12 wrote:Nach bhfuil sé mícheart sa chéad abairt freisin nuair a scríobh mé “nílim ag déanamh staidéir dáiríre..” (toisc gur chóir dom “nílim ag déanamh staidéar dáiríre” a scríobh)?

Braitheann sé ar cad é go bhfuil fonn ort é a rá:

ag déanamh staidéar dáiríre ar "making a serious study of"
ag déanamh staidéir (go) dáiríre ar "studying seriously"
"Richmond is a real scholar; Owen just learns languages because he can't bear not to know what other people are saying."--Margaret Lattimore on her two sons

Ciarán12

Re: Gaeilge - ciaran1212

Postby Ciarán12 » 2012-08-15, 14:04

linguoboy wrote:
Ciarán12 wrote:Ceart go leor, b'fhéidir gurbh fhéidir liom “an cúpla mí anuas” nó rud éigin mar sin a scríobh ina háit mar sin?

Cad é an t-idirdhealú go bhfuil tú ag déanamh iarrachta a dhéanamh anso?


Ba mhaith liom "the last couple of months" as Gaeilge a rá.

linguoboy wrote:
Ciarán12 wrote:An bhaintear úasáid as an nós cainte sin le rudaí eile? “...ach feicim thu.” - “as soon as I see you.” mar shampla, nó nár úsáidtear é ach san abairt sin?

"...ach a bhfeicfidh mé thu" nó "...ach tú a fheiceáil".


OK, só is é an rial é "ach + a + lenited verb in the future tense..." nó "ach + object + a + verbal noun", nach ea?

linguoboy wrote:
Ciarán12 wrote:
linguoboy wrote:4. Aidiachtaí aitreabúideacha roimh aitreabúidí ginideacha.
Chonaic mé é sin agus bhí mé ag feiceáil tríd an snáithe arís. Thug mé faoi dheara gur chóir dom úsáid a bhaint as an tuiseal ginideach, ach níor aithin mé an rial faoi na haidiachtaí aitreabúideacha agus na haitreabúidí ginideacha.

níor aithin mé an rial = "I didn't acknowledge the rule". Más é a bhí i gceist agat ná "I didn't know the rule", is gá dhuit úsáid a bhaint as fiosfeadar.


Bhí sé i gceist agam "I didn't realise that that was the rule" a rá. Conas a úsáidtear 'feadar' sa gcás sin?

linguoboy wrote:
Ciarán12 wrote:Nach bhfuil sé mícheart sa chéad abairt freisin nuair a scríobh mé “nílim ag déanamh staidéir dáiríre..” (toisc gur chóir dom “nílim ag déanamh staidéar dáiríre” a scríobh)?

Braitheann sé ar cad é go bhfuil fonn ort é a rá:

ag déanamh staidéar dáiríre ar "making a serious study of"
ag déanamh staidéir (go) dáiríre ar "studying seriously"


Oh, tuigim anois é! "ag + verbal noun + gen = doing smth", más amhlaidh "ag déanamh staidéir" = "studying" nó "doing study". Ach "déanamh (rud éigin) ar (rud éigin eile)" = "to make (somthing) of (something else)". Sa chéad cás, is leagan ainmfhoclach é "staidéar dáiríre", ach sa dara cás, is dobhriathar é "dáiríre", atá ag modhnú an briathar "déanamh". An bhfuil an méid seo i gceart?

Ciarán12

Re: Gaeilge - ciaran1212

Postby Ciarán12 » 2012-08-21, 20:00

Táim ag dul ar ais go dtí na Clásail Coibhneasta Díreacha agus Indíreacha chun iarracht a dhéanamh a thabhairt fúthu aríst.
Ba m'fhadhb é an am seo caite go bhain mé úsáid as an briathar 'abair', agus sin cás áirithe.
Beidh mé ag gabháil an briathar 'ceap' mar shampla san iarracht seo.

'An bhean a cheapann gur fíor é' (Díreach, Dearfach, Aimsir Láithreach)

'An bhean a cheap gurbh fhíor é' (Díreach, Dearfach, Aimsir Chaite)

'An bhean a gceap a deirfiúr gur fíor é' (Indíreach, Dearfach, Aimsir Láithreach)

'An bhean ar cheap a deirfiúr gurbh fhíor é' (Indíreach, Dearfach, Aimsir Chaite)

'An bhean nach gceapann gur fíor é' (Díreach, Diúltach, Aimsir Láithreach)

'An bhean nach gceapann a deirfiúr gur fíor é' (Indíreach, Diúltach, Aimsir Láithreach)

'An bhean nár cheap gurbh fhíor é' (Díreach, Diúltach, Aimsir Chaite)

'An bhean nár cheap a deirfiúr gurbh fhíor é' (Indíreach, Diúltach, Aimsir Chaite)

An bhfuil sé sin i gceart? (a dúirt sé go traochta...)


Return to “Celtic Languages”

Who is online

Users browsing this forum: No registered users and 5 guests