ceid donn - Brezhoneg

[ceid donn]

Kentel 12:

1. Place the verb at the beginning

Ar vugale a c'hoarzh. > C'hoarzhin a ra ar vugale.
An dud-mañ a gompren brezhoneg. > Kompren brezhoneg a ra an dud-mañ.
Ar besketourien a bren bilhedoù lotiri. > Prenañ bilhedoù lotiri a ra ar besketiurien.
Int a zesk brezhoneg. > Deskiñ brezhoneg a reont.
Me a selaou sonerezh. > Selaou sonerezh a ran.
Warc'hoazh e prenimp ul levr nevez. > Prenañ ul levr nevez a raimp warc'hoazh.
Ur sae nevez a brenin. > Prenañ ur sae nevez a rin.
Bemdez e tebrer boued. > Debriñ boued a reer bemdez,
C'hwi a glev sonerezh kaer. > Klevet sonerezh kaer a reoc'h.
Te a wel da vamm o tont. > Gwelout a rez da vamm o tont.

2. Begin the sentence with the direct object

Klevet a ran brezhoneg bemdez. > Brezhoneg a glevan bemdez
Gwelout a reomp ur vag o tont. > Ur vag a welomp o tont.
Prenañ a reer levrioù nevez. > Levrioù nevez a brener.
Evañ a rit ur banne c'hoazh. > Ur banne a evit c'hoazh.
Debriñ a rez un tamm bara. > Un tamm bara a zebrez.

3. Write affirmative sentences beginning with the verb

Ne weler ket ar mor. > Gwelout a reer ar mor.
Ne gouskin ket mat en noz-mañ. > Kousket a rin mat en noz-mañ.
Ne choman ket da c'hortoz. > Chom a ran da c'hortoz.
Ne brenomp ket levrioù bemdez. > Prenañ a reomp levrioù bemdez.
Ne c'hortoz ket e vamm da zont. > Gortoz a ra e vamm da zont.

4 & 5. Answer questions, first set w/ negative using ober, second set w/ affirmative with pronoun.

Deskiñ a rit saozneg? Ne ran ket.
Gwelout a reomp ar mor? Ne reomp ket.
Studiañ a reer brezhoneg er skol-se? Ne reer ket.
Evañ a ra ur banne laezh? Ne ra ket.
Selaou a reont sonerezh? Ne reont ket.

Piv a bren ur sae nevez? Hi a bren.
Piv a zebr un tamm bara? Eñ a zebr.
Piv a zesk brezhoneg? Ni a zesk.
Piv a ev banneoù? Int a ev.
Piv a chom er gêr hiziv? C'hwi a chom.

6. Write in the plural

Ar vicherourien gozh ne labour ket.
Garmiñ a ra ar vugale vihan.
Selaou a ra ar merc'hed o mamm.
Ne glev ar besketourien gozh netra.
Ar micherourezed a zeu diwezhat d'ar gêr.
Klevout a ran an dud o tont.
Ar cgenwerzhourien-mañ n'int ket paour.
Ar baotred-se ne gollont ket e amzer.
Ar mammoù a gav brav ar vugale.
Warc'hoazh ne chomo ket ar vartoloded vat er gêr.

Tomorrow I'll either do the diviz from Kentel 12 or just move on to Kentel 13. Not sure yet.

*Corrected with thanks to Zviezda.

[Zviezda]

1 & 2. Change to the imperfect tense

Un ti am eus e kêr. > Un ti am boa e kêr.
N'en deus ket ma zad kalz arc'hant. > N'en doa ket ma zad kalz arc'hant.

right, but you have to know that most of the time, people say "Ma zad n'en deus/doa ket kalz arc'hant", ie. with the subject first.

N'o do netra da ober. > N'o doa netra da obar.

da ober (typo)

Petra ac'h eus da zeskiñ c'hoazh? > Petra az poa da zeskiñ c'haozh

c'hoazh (typo)

Pelec'h he deus ma mamm prenet he sae? > Pelec'h he doa ma mamm prenet he sae?

right but most of the time, people keep the auxiliary and the past participle together:
Pelec'h he deus/doa prenet ma mamm he sae?

Ne gavont ket mat kafe. > Ne gavec'h ket mat kafe.

you've changed the person: ne gavont ket is "they" and "ne gavec'h ket" is "you (all)".

Pegement e koustint? > Pegement e koustont?

koustont is present tense.
Remember, all the endings of the imperfect have an -e- (-en, -es, -e, -emp, -ec'h, -ent)

Bemdez e teskomp ur gentel nevez. > Bemdez e teskemp ur gentel nevez.
Ne choman morse da lenn goude koan. > Ne chomen morse da lenn goude koan.
Daou vi a dorri d'ober un alumenn vihan. > Daou vi a dorres d'ober un alumenn vihan.
Ne veajor morse a-welc'h. > Ne veajed morse a-welc'h.

A-walc'h (typo).
Btw, I know it's just an exercise, but I think almost nobody uses the -ed ending (impersonal imperfect) nowadays. Instead, you use the passive form: Ne veze beajet morse a-walc'h.

3. Place subject at beginning of the sentence

An traoù-man ne goust ket ker.
An daou vreur ne gompreno netra.
Ma zud ne fulore morse.
Ar c'hadorioù-mañ ne dorro ket.
Ar vugale-mañ ne zebre netra.

Be careful, when the subject is before the verb in the negative form, you have to use the personal ending:

An traoù-man ne goustont ket ker.
An daou vreur ne gomprenint netra.
Ma zud ne fulorent morse.
Ar c'hadorioù-mañ ne dorrint ket.
Ar vugale-mañ ne zebrent netra.

while in the affirmative (or do you say positive?) form you don't use the endings:
An traoù-mañ a goust ker.
An daou vreur a gompreno un dra bennak...

4 & 5. Use the possessive that agrees with the verb

Gwelet em eus ma zad dec'h.
Torret o deus o zroer-pladennoù.
N'he deus ket debret he c'hoan c'hoazh.
Klevet em eus ma faotr bihan o tont.

Salouet en deus e dad.

Selaouet (typo)

N'he eus ket komprenet he zad.

n'he deus (typo)

N'en doa ket evet mat e vanne.
N'he doa ket gwelet he breur o tont.
Bez e oant o tebriñ ho tamm bara 'mann.

o zamm bara 'mann (ho tamm bara 'mann is your bread+butter)

6. Write in the plural

Ar mammoù a gont istorioù brav.
Ar gwechoù all c'hoazh e oa deut diwezhat d'ar gêr.
Pelec'h emañ ar bagoù?
An traoù-mañ a zo din.
Bez' e oant o c'hortoz war ar plazennoù.

plasennoù

Ar micherioù-mañ n'eo ket plijus.

n'int ket plijus

Izel eo ar kadorioù-mañ.
Torret e oa an taolioù.
N'eo ket hir ar kentelioù-mañ.

Ar c'hentelioù-mañ

Ar kêrioù bihan-mañ a zo sioul.

ar c'hêrioù

[Zviezda]

Kentel 12:

1. Place the verb at the beginning

Ar vugale a c'hoarzh. > C'hoarzhin a ra ar vugale.
An dud-mañ a gompren brezhoneg. > Kompren brezhoneg a ra an dud-mañ.

It is right but if you don't want to emphasize the object, you'd say "Kompren a ra an dud-mañ brezhoneg".
Same thing with the following sentences.

Ar besketiurien a bren bilhedoù lotiri. > Prenañ bilhedoù lotiri a ra ar besketiurien.

ar besketourien (typo)

Int a zesk brezhoneg. > Deskiñ brezhoneg a reont.
Me a selaou sonerezh. > Selaou sonerezh a ran.
Warc'hoazh a prenimp ul levr nevez. > Prenañ ul levr nevez a raimp warc'hoazh.

warc'hoazh e prenimp... >...

Ur sae nevez a brenin. > Prenañ ur sae nevez a rin.
Bemdez e tebrer boued. > Debriñ boued a reer bemdez,
C'hwi a glev sonerezh kaer. > Klevour sonerezh kaer a reoc'h.

klevout (or much more common, klevet)

Te a wel do vamm o tont. > Gwelout do vamm a rez o tont.

In this case it's wrong, you can't put "da vamm" after the infinitive at all, have to say
Gwelout a rez da vamm o tont.
And it's "da vamm"

2. Begin the sentence with the direct object

Klevout a ran brezhoneg bemdez. > Brezhoneg a glevan bembez

bemdez (typo)

Gwelout a reomp ur vag o tont. > Ur vag a welomp o tont.
Prenañ a reer levrioù nevez. > Levrioù nevez a brener.
Evañ a rit ur banne c'hoazh. > Ur banne a evit c'hoazh.
Debriñ a rez un tamm bara. > Un tamm bara a zebrez.

3. Write affirmative sentences beginning with the verb

Ne weler ket ar mor. > Gwelout a reer ar mor.
Ne gouskin ket mat en noz-mañ. > Kousket a rin mat en noz-mañ.
Ne choman ket da c'hortoz. > Chom a ran da c'hortoz.
Ne brenomp ket levrioù bemdez. > Prenañ a reomp levrioù bemdez.
Ne c'hortoz ket e vamm da zont. > Gortoz a ra e vamm da zont.

4 & 5. Answer questions, first set w/ negative using ober, second set w/ affirmative with pronoun.

Deskiñ a rit saozneg? Nann, ne ran ket.

Should be "Ne ran ket". You can't use "nann" because your question isn't negative.

Gwelout a reomp ar mor? Nann, ne reomp ket.

same

Studiañ a reer brezhoneg er skol-se? Nann, ne reer ket.

same

Evañ a ra ur banne laezh? Nann, ne ra ket.

same

Selaou a reont sonerezh? Nann, ne reont ket.

same

Piv a bren u sae nevez? Hi a bren.

ur sae (typo)

Piv a zebr un tamm bara? Eñ a zebr.
Piv a zesk brezhoneg? Ni a zesk.
Piv a ev banneoù? Int a ev.
Piv a chom er gêr hiziv? Chwi a chom.

c'hwi (the apostrophy is missing)

6. Write in the plural

Ar vicherourien kozh ne labour ket.

Ar vicherourien gozh ne labouront ket

Garmiñ a ra ar vugale vihan.
Selaou a ra ar merc'hed he mamm.

Selaou a ra ar merc'hed o mamm (their mother)

Ne glev ar besketourien kozh netra.

ar besketourien gozh

Ar micherourezed a zeu diwezhat d'ar gêr.
Klevout a ran an dud o tont.
Ar cgenwerzhourien-mañ n'eo ket paour.

n'int ket paour

Ar baotred-se ne goll ket e amzer.

ne gollont ket o amzer

Ar mammoù a gav brav ar vugale.

a word must be missing here because your sentence means "the mothers sing well the children"

Warc'hoazh ne chomo ket ar vartoloded mat er gêr.

ar vartoloded vat

[ceid donn]

Trugarez!

(Just a general comment: I use the US International keyboard layout because it supports all the diacritical marks I need to use for Gaelic, Breton, French and German. But it's the QWERTY layout which is based on English, and I personally find it very cumbersome to use for Breton, and this makes my typing in Breton sloppier than usual. I am trying to get used to using QWERTY for Breton since I don't know of an alternative keyboard layout for Windows that would let me make ù, ñ and ê easily. If anyone has a suggestion, I'd love to hear it. )

OK, my terrible typing aside , there seems to have been few mistakes in the book so I'm glad you were able to help me correct these.

Ar mammoù a gav brav ar vugale.

a word must be missing here because your sentence means "the mothers sing well the children"

Yes, this was apparently one the mistakes in the book because all I did to the original sentence given in the exercise was make the singular noun plurals. I figured there was something not right about that sentence!

Be careful, when the subject is before the verb in the negative form, you have to use the personal ending:

An traoù-man ne goustont ket ker.
An daou vreur ne gomprenint netra.
Ma zud ne fulorent morse.
Ar c'hadorioù-mañ ne dorrint ket.
Ar vugale-mañ ne zebrent netra.

while in the affirmative (or do you say positive?) form you don't use the endings:
An traoù-mañ a goust ker.
An daou vreur a gompreno un dra bennak...

Right, thanks. I had a feeling I was doing something wrong there but couldn't remember what it was.

With English grammar, you can say either affirmative or positive to refer to this form.

Btw, I know it's just an exercise, but I think almost nobody uses the -ed ending (impersonal imperfect) nowadays. Instead, you use the passive form: Ne veze beajet morse a-walc'h.

Good to know! I haven't learned the passive form yet.

Ar kêrioù bihan-mañ a zo sioul.

ar c'hêrioù

Oh yes, the k>c'h exception. Oops.

right, but you have to know that most of the time, people say "Ma zad n'en deus/doa ket kalz arc'hant", ie. with the subject first.

Also good to know.

It is right but if you don't want to emphasize the object, you'd say "Kompren a ra an dud-mañ brezhoneg".
Same thing with the following sentences.

Ok, this confused me because all the examples in my books seemed to do it like that, so I wasn't sure if the object had to be after the verb like that or not. I'm glad you clarified this for me.

Te a wel do vamm o tont. > Gwelout do vamm a rez o tont.

In this case it's wrong, you can't put "da vamm" after the infinitive at all, have to say
Gwelout a rez da vamm o tont.
And it's "da vamm"

Ok, "do" is an error the book. I suspected that wasn't right. I didn't think my answer of correct either--glad you were here to correct it!

klevout (or much more common, klevet)

My book uses klevout consistently but my dictionary has both. I wasn't sure which was more commonly used nowadays. Now I know. Thanks!

I think I understand everything. The rest of the problems seem to be either me being forgetful or a typo.

[ceid donn]

Ok, I've been trying to finishing typing this out all week so I can move on to Kentelioù 13 & 14.

Setu Diviz, Kentel 12:

Yannig! Dont a rez ganin d'ar pardon? Sul ar pardon eo hiziv ...
Yannig! Are you coming with me to the festival? The Sunday festival is today.

O vont da besketa e oan .. met ya ... mont a rin ganit d'ar pardon.
I was going to go fish ... but yes ... I will go with you to the festival.

Tud a zo e kêr. ma Doue! Chomet eo ar vartoloded en aod hag arc'hant a zo ganto, leun o chakodoù. Deut eo ar gouerien.
People are in town, my god! The sailors stayed on the shore and they have money, their pockets full. The peasants have come.

Ar vicherourien hag ar micherourezed a zo eno ivez. Ar vistri-skol, ar mestrezed-skol.
The men laborers and the women laborers are there also. The school masters, the school mistresses.

C'hoarzhin a ra ar baotred. C'hoarzhin a ra ar merc'hed. Plijadur a zo.
The boys laugh. The girls laugh. There is enjoyment.

Ar c'hezeg-koad a ra o zammig sonerezh. Chom a reont a-sav. C'hoant o deus ar vugale da vont holl warno. Trouz a zo. Kann a zo. Mont a ra ar c'hezeg-koad en-dro adarre.
The merry-go-round does their little piece of music. They are stopping. The children all want to get up on them. There is noise. There is fighting. The merry-go-round runs (goes around) again.

Sioul eo ar vugale bremañ, zoken ar re a c'hortoz. Sioul eo an tadoù hag ar mammoù ivez ... evit pemp munud.
The children are calm now, even the ones waiting. The fathers and mothers are calm also ... for five minutes.

Deomp war ar c'hezeg-koad, Mona! Ar marc'h melen evidon hag ar marc'h ruz evidout!
Let's get on the merry-go-round, Mona! The yellow horse for me and the red horse for you!

War ar c'hezeg-koad! Met n'out ket mat!
On the merry-go-round! But you are not well!

Deomp e-barzh ar c'hirri-nij neuze.
Let's get inside the airplanes then.

Prenañ a ra ar besketourien bilhedoù lotiri, prenañ a reont mergodenned (evit ar vugale vihan er gêr), prenañ a reont ur wastell (evit ar wreg chomet da ziwall ar vugale).
The fishermen buy raffle tickets, they buy dolls (for the little children at home), they buy a cake (for the wife staying to watch the children).

Gouzout a ra ar genwerzhourien ober o micher. Garmiñ a reont. N'eus ket amzer da goll. Warc'hoazh e vo echu ar pardon.
The shopkeepers know to do their work. They shout. There isn't time to lose. Tomorrow the festival will be over.

Petra 'maout oc'h ober bremañ, Mona?
What are you doing now, Mona?

Petra 'maon oc'h ober? Gwelout a rez mat : o prenañ limigoù emaon.
What am I doing? You see (here) well : I am buying sweets.

O prenañ limigoù! Met ur pakad am eus amañ ganin evidout! ... Setu! ... Ur wastell ac'h eus c'hoant da gaout ivez.
Buying sweets! But I have here a package for you! .. Look! ... You wanted to have a cake also.

Ya, unan gant dienn.
Yes, one with cream.

(Al loened: grr!)
(the animals: grr!)

Ul lamm he deus graet Mona gant ar spont ha dienn a zo bremañ war he fri.
Mona jumped with fright and now there is cream on her nose.

Klevout a rez, Yannig?
Do you hear, Yannig?

A, a, a! Met n'eo netra. Emeur o reiñ boued d'al loened er sirk. Laouen int. Cholori a reont, vel an dud.
Oh, oh, oh! But it is nothing. Someone is giving food to the circus animals. They are happy. They make a hubbub, like the people.

O, deomp d'ar sirk, Yannig!
O, let's go to the circus, Yannig!

Re abred eo c'hoazh. Goude koan. Ya, ya, mont a raimp, goude koan.
It is too early still. After dinner. Yes, yes, we will go, after dinner.

Goude koan? Ha da gentañ eo ret mont d'ar gêr, n'eo ket gwir?
After dinner? And first it is necessary to go home, is it not true?


Corrected with help from Zviezda.

[Zviezda]

Ar c'hezeg-koad a ra o zammig sonerezh. Chom a reont a-sav. C'hoant o deus ar vugale da vont holl warno. Trouz a zo. Kann a zo. Mont a ra ar c'hezeg-koad en-dro adarre.
The merry-go-round does their little piece of music. They are stopping. The children want to get up on them all.
The children all want to get up on them.

There is noise. There is fighting. The merry-go-round runs (goes around) again.



Petra 'maout oc'h ober bremañ, Mona?
What do you want to do now, Mona?

Should be : what are you doing now, Mona ?

Petra 'maon oc'h ober? Gwelout a rez mat : o prenañ limigoù emaon.
What do I want to do? You see (here) well : I want to buy sweets.

What am I doing ?.......... I am buying sweets.

O prenañ limigoù! Met ur pakad am eus amañ ganin evidout! ... Setu! ... Ur wastell ac'h eus c'hoant da gaout ivez.
To buy sweets! But I have here a package for you! .. Look! ... You wanted to have a cake also.

Buying sweets !


Ul lamm he deus graet Mona gant ar spont ha dienn a zo bremañ war he fri.
Mona jumps with fright and now there is cream on her nose.

Mona jumped with fright...

Klevout a rez, Yannig?
Do you hear it, Yannig?


Do you hear, Yannig ?

A, a, a! Met n'eo netra. Emeur o reiñ boued d'al loened er sirk. Laouen int. Cholori a reont, vel an dud.
Oh, oh, oh! But it is nothing. Someone is giving food to the circus animals. They are happy. They make a hubbub, the people see.


They make a hubbub, like the people. (evel = like)

Re abred eo c'hoazh. Goude koan. Ya, ya, mont a raimp, goude koan.
It is too early still. After dinner. Yes, yes, we will go, after dinner.

Goude koan? Ha da gentañ eo ret mont d'ar gêr, n'eo ket gwir?
After dinner? And it is necessary to first go home, is it not true?


After dinner ? And first it is necessary to go home...

[ceid donn]

Ar c'hezeg-koad a ra o zammig sonerezh. Chom a reont a-sav. C'hoant o deus ar vugale da vont holl warno. Trouz a zo. Kann a zo. Mont a ra ar c'hezeg-koad en-dro adarre.
The merry-go-round does their little piece of music. They are stopping. The children want to get up on them all.
The children all want to get up on them.

OK. But why is it ar vugale da hont holl warno and not ar vugale holl da vont warno? That's what confused me.

Petra 'maout oc'h ober bremañ, Mona?
What do you want to do now, Mona?

Should be : what are you doing now, Mona ?

Petra 'maon oc'h ober? Gwelout a rez mat : o prenañ limigoù emaon.
What do I want to do? You see (here) well : I want to buy sweets.

What am I doing ?.......... I am buying sweets.

O prenañ limigoù! Met ur pakad am eus amañ ganin evidout! ... Setu! ... Ur wastell ac'h eus c'hoant da gaout ivez.
To buy sweets! But I have here a package for you! .. Look! ... You wanted to have a cake also.

Buying sweets !

Ok, I got my verbs confused here. I understand what I did wrong.

So, o + the infinitive is always the progressive form when paired with emaon, emaout, etc?

A, a, a! Met n'eo netra. Emeur o reiñ boued d'al loened er sirk. Laouen int. Cholori a reont, vel an dud.
Oh, oh, oh! But it is nothing. Someone is giving food to the circus animals. They are happy. They make a hubbub, the people see.


They make a hubbub, like the people. (evel = like)

Oops. I read vel as wel.

Goude koan? Ha da gentañ eo ret mont d'ar gêr, n'eo ket gwir?
After dinner? And it is necessary to first go home, is it not true?


After dinner ? And first it is necessary to go home...

Ok. I see. Just keep the word order as it was in the Breton.

Trugarez dit ur wech adarre --I cannot tell you how much this helps!

[Zviezda]

OK. But why is it ar vugale da hont holl warno and not ar vugale holl da vont warno? That's what confused me.

"ar vugale holl" sounds strange. (anyway, very few native speakers use "holl", they say "tout" instead, "holl" is a less-common word that is used by purists instead of "tout" that everybody uses)

So, o + the infinitive is always the progressive form when paired with emaon, emaout, etc?

yes, the verb "to be" (in any tense) + o + infinitive is the progressive form.

[ceid donn]

OK. But why is it ar vugale da hont holl warno and not ar vugale holl da vont warno? That's what confused me.

"ar vugale holl" sounds strange. (anyway, very few native speakers use "holl", they say "tout" instead, "holl" is a less-common word that is used by purists instead of "tout" that everybody uses)

Yes, I've seen Brezhoneg speakers using tout on Twitter and in blogs. Good to know that's commonly used.

[Zviezda]

I was wondering, how do you learn Breton pronunciation? Do you have the opportunity to hear native or native-like speakers?

[ceid donn]

For learning pronunciation I watch Brezhoneg Bemdez videos on http://www.brezhoweb.com and I have the audio files for Oulpan and Ni a gomz brezhoneg.

The site Forvo.com has been of some use too: http://www.forvo.com/languages/br/

[Zviezda]

Right. Do you know how to pronounce the words you learn in every lesson of Brezhoneg buan hag aes too? I could write them in phonetics if you like -- those you need.

[ceid donn]

Thank you. Fortunately my dictionary has IPA spellings, but I do have a question about a couple of things:

Are the conjugated imperfect forms of kaout-- ' m boa, 'c'h poa, en doa, etc. --pronounced like oa?

In spoken Breton, with words like evit, evel, ebet and the like, is it typical for that initial e completely dropped? And does this happen with words starting with other vowels or just words starting with e?

[Zviezda]

Are the conjugated imperfect forms of kaout-- ' m boa, 'c'h poa, en doa, etc. --pronounced like oa?

yes. Pronounced [-wa]
Actually it's am boa/em boa, az poa/ez poa, en doa, he doa, hor boa, ho poa, o doa -- in literary Breton.

In spoken Breton, with words like evit, evel, ebet and the like, is it typical for that initial e completely dropped?

yes, in speech, most of the time they are dropped.

And does this happen with words starting with other vowels or just words starting with e?

it happens with prepositions and adverbs that begin with a- (a-hed, a-walc'h...) etc, actually, in all these adverbs and prepositions that begin with unstressed e- or a-.

[ceid donn]

I hopefully when be updating this thread in the next few days. I haven't abandoned Breton! I've just been doing most of my Breton on social media sites and not here, because I haven't had much time to do book exercises, just some reading and chatting. But I need to get back to my exercises and learn more grammar and vocabulary.

[ceid donn]

Still haven't abandoned Breton. How could I?

After not being able to do much due to work and then illness, I'm slowly getting back to my language studies, including Breton. In addition to reviewing pronunciation and the first 5 Kentalioù in Oulpan. I've also found some Breton music I really like (sorry, I just can't get into Alan Stivell):

Breton rock band Daonet
Breton singer Youenn Gwernig

I also like Nolwenn Leroy but I wish she did more songs in Breton.

This morning, I've been looking at the lyrics of Daonet's song "No Pasaran":

Lavaroù leun a gasoni am eus klevet
Pa chom levenez em c'halon ganin bepred
Prezegennoù 'benn hon disrannañ 'deus savet
Met c'hoant bras eskemm am eus en ma spered

Gwelet am eus an aon rak an disheñvel
Ha teñval o fennoù pa nac'hont-int ar c'hemm

A-enep d'ar bleizi e vo ma mouezh atav
D' an emgann outo, o kanañ "no pasaran"

Ok, it took me a few listens to figure that they don't sing the lines quite in way they are presented on their blog (and how I cut 'n pasted them here). But once I figured out the order in which they are singing the lines, I tried translating them (with the help of the French translation on their blog). :

Lavaroù leun a gasoni am eus klevet
Speeches/words full of hatred (?) I heard

Pa chom levenez em c'halon ganin bepred
When joy remains with me in my heart always

Prezegennoù 'benn hon disrannañ 'deus savet
Speeches (?) to seperate us they make (?)

Met c'hoant bras eskemm am eus en ma spered
But I have a great desire to share (?) in my spirit (?)

Gwelet am eus an aon rak an disheñvel
I saw the fear before the different (?)

Ha teñval o fennoù pa nac'hont-int ar c'hemm
And dark their minds when they refused the change

A-enep d'ar bleizi e vo ma mouezh atav
Against the wolves will be my voice always

D' an emgann outo, o kanañ "no pasaran"
To the fight against them, chanting "no pasaran"

OK, it's not the most elegant translation but I think I understand most of it. I could not figure out what gasoni and savet were exactly and had to rely the French translation. If Zviezda or any other Breton speaker is around, any corrections would be appreciated.

I'll be back with more. Kenavo!

[ceid donn]

[flag]br[/flag] Bloavezh mat, yec'hed mat ha prosperite! [flag]br[/flag]

[ceid donn]

Found this article today:

350 haiku a oa bet skrivet evit ar festival ar bloaz paseet....

350 haiku have been written for the festival of the passing year....

The rest of it I can't translate very confidently. But the gist of it is there were submission of haikus for this festival and they all are somehow about foxes, which I take is the theme. They were written in brezhoneg and français mostly, and divided into children's and adult's.

Many of children's haiku are easy enough for me to read and translate (haven't looked at the adult's), although some I can't make heads or tails of. A few easy ones:

Ur babig louarn
o c'hoari
en heol.

A little baby fox
is playing
in the sun.

Louarnig flour ha bihan,
O c’hortoz lammat war
Loened pluñv dievezh.

Soft, small, little fox
is waiting to pounce on
careless, plumbed (?) animals

Skolig al louarn
mintin-mat
kuzh an heol c'hoazh.

The fox's school
early morning
sunset again.

Ul loen saoz
ki gouez
ruz e lost, al louarn.

An English beast
wild dog
red his tail, the fox.

Ul louarn-nij
O sellet pizh
Ouzh al lapin gris.

A flying (?) fox
looking greedily
at the gray rabbit.

[ceid donn]

Still haven't found my copy of BBHA. But for now, I'll do another translation of a song I like:

E Kreiz an Noz, gant Youenn Gwernig

E kreiz an noz me glev an avel o vlegal war lein an ti
In the middle of the night I hear the wind calling from the house rooftop

Diskañ:
Avel, avelig c'hwezit 'ta al lann 'n em gann ha d'an daoulamm kanit buan kan ar frankiz deomp-ni
Chorus:
Wind, dear wind blows then the gorse in their (?) and at the gallop (?) sings swiftly the song of freedom to me.

Diouzh ar reter e c'hwezh an avel o vlegal war lein an ti
From the east blows the wind calling from the house rooftop

Diouzh ar c'hornog e c'hwezh an avel o vlegal war lein an ti
From the west blows the wind calling from the house rooftop

Diouzh an douar e c'hwezh an avel o vlegal war lein an ti
From the land blows the wind calling from the house rooftop

Diouzh ar mor bras e c'hwezh an avel o vlegal war lein an ti
From the ocean blows the wind calling from the house rooftop

Ne vern pe du e c'hwezh an avel brav eo bevañ 'barzh hon ti
It does not matter dark (?) blows the good wind which is living (?) in our house

http://www.youtube.com/watch?v=6nuQBQ62Jrg

And of course, if there are any Breton speakers around, corrections would be appreciated.

[ceid donn]

Dom Duff tweeted some Breton sayings on Twitter recently, and I'm going to post them here so I don't lose them.

Kalon ur plac'h zo un delenn hag ur zon brav pa gar un den
A wife's heart is a harp, and a lovely song when she's in love

E-lec'h ma staot ur c'hi e staot daou pe dri
Where a dog pisses, 2 or 3 do

Pagan 'n eus lalaet e voned glaz
Pagan put on his blue cap = Sun disappeared into the night